This is a test

Over hoofdstuklengte

Er kwam tijdens het plannen van mijn roman een interessante vraag in me op: hoe lang moet een hoofdstuk zijn?  Er zijn hier geen vaste richtlijnen voor, zoals altijd het geval is bij schrijven. Je sluit een hoofdstuk op het moment dat je de lezer een rustpauze wil geven, als je een dramatische pauze nodig hebt, wanneer je personages belangrijke beslissingen hebben genomen, et cetera. Tja, daar heb je weinig aan. Ok, je hebt er veel aan, maar het is geen antwoord op hoe lang een hoofdstuk moet zijn. Dus mijn techneutenbrein ging zich gelijk afvragen of we iets concreter kunnen zijn.

Nu ben ik op het moment het Diner van Herman Koch aan het lezen. Wat daarbij opvalt is dat Koch nogal korte hoofdstukken gebruikt. Dat viel me met Het Smelt van Lize Spit ook op. Ik heb sowieso gemerkt dat ik zelf bij het lezen korte hoofdstukken prefereer. Waarom? Omdat ik het prettig vind als ik in de busreis naar het werk, waarbij ik zo’n kwartier tot twintig minuten echt kan lezen, een hoofdstukje gelezen kan hebben. En als de hoofdstukjes voorbij vliegen geeft het de illusie dat het boek lekker snel weg leest. Daarnaast geven korte hoofdstukken je vaker een gelegenheid om even rust te nemen, het boek weg te leggen, wat anders te doen. Het verdelen van een roman in hapklare brokjes heeft, denk ik, redelijk wat voordelen. Het zal geen toeval zijn dat de twee hierboven genoemde bestsellers korte hoofdstukken hebben.

Dus wat is dan een hapklaar brokje? Ik heb de neiging om voor 15 minuten aan leestijd te gaan. En niet alleen omdat dat de tijd is die ik dagelijks heb in de bus. Ik heb ook tijdens de lunch ongeveer zoveel tijd om te lezen. Ok, dat is geen goed argument. Wat wellicht wel een goed argument is, is de gemiddelde duur dat men op een plek is waar geregeld gelezen wordt. Een treinreiziger zit gemiddeld 38 minuten in de trein1. Trek daar een aantal minuten van af voor het instappen, zoeken naar een plek, frummelen met de tas en aan het einde van de rit het omgekeerde riedeltje. Laten we zeggen gemiddeld 30 minuten leestijd in de trein. Twee keer een kwartier. Perfect.

Hoeveel leest men in 15 minuten? Een gemiddeld persoon leest zo’n 250 woorden per minuut2. Als we uitgaan van 300 woorden per pagina dan betekend dat men zo’n 12,5 pagina’s per kwartier leest. 12,5 pagina’s voor een hoofdstuk dat is best een mooie richtlijn.

Laten we voor de lol eens kijken naar Het Diner. Deze roman bevat 285 pagina’s aan tekst verdeeld over 46 hoofdstukken. Dat betekend gemiddeld 6,19 pagina’s per hoofdstuk. In een kwartiertje jas je er dus makkelijk twee hoofdstukken van deze roman doorheen. Je zou haast zeggen dat er over nagedacht is. En laat Het Diner in 2009 nou eens gekozen zijn als beste boek door treinreizigers3. Die treinreizigers die gemiddeld zo’n 4 hoofdstukken van het boek konden lezen tijdens hun reis.

Dit is natuurlijk een veel te rechtlijnige manier om na te denken over de lengte van een hoofdstuk. Uiteraard gaan verhaaltechnische overwegingen altijd voor bij het bepalen van de inhoud van een hoofdstuk. Maar die 12,5 pagina’s geven me in ieder geval een ruwe richtlijn tijdens het plannen van mijn roman.

1. http://www.treinreiziger.nl/kennisnet/kengetallen

2. http://retro.nrc.nl/W2/Lab/Profiel/Lezen/snellezen.html, https://nl.wikipedia.org/wiki/Snellezen

3. http://www.nu.nl/boek/2105803/herman-koch-wint-ns-publieksprijs.html?redirect=1

Een reactie

  1. Pingback: Wat kan ik leren van: Annihilation – Eddie A. van Dijk

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Terug naar boven